Flimkien Għal Pajjiżna

Il-bidu ta’ din il-ġimgħa kien ukoll il-bidu formali tal-kampanja tal-Partit Nazzjonalista għal elezzjonijiet li ser isiru fil-25 ta’ Mejju fejn il-poplu jinstab msejjaħ sabiex jagħżel is-sitt Ewroparlamentari li ser jirrapreżentaw lil Malta fil-Parlament Ewropew kif ukoll sabiex jelleġġi l-Kunsill Lokali fil-lokalita’ rispettiva tiegħu.

Huwa ċar li fil-25 ta’ Mejju l-poplu mhuwiex msejjaħ sabiex jagħmel għażla ta’ gvern ċentrali. Dak l-appuntament huwa skedat ghas-sena 2022 sakemm il-Prim Ministru Joseph Muscat ma’ jerġax jagħżel li jsejjaħ elezzjoni bikrija. Madankollu huwa xorta appuntament ta’ importanza kbira u li għalih il-Partit Nazzjonalista qiegħed juri determinazzjoni sħiħa.

Importanza fuq livell Ewropew

Fuq livell Ewropew il-votazzjoni tal-25 ta’ Mejju għandha importanza għaliex il-poplu għandha għażla ċara quddiemu. Minn naħa jista’ jagħżel li jgħati appoġġ lil min storikament kien xettiku fuq l-Unjoni Ewropea u min għażel li juża kull mossa disponibbli sabiex iħares l-interessi politiċi u partiġġjani tal-Partit Laburista minflok l-interess nazzjonali. Minn naħa l-oħra jista’ jagħżel li jgħati l-appoġġ lil min dejjem emmen fl-Unjoni Ewropea u min kellu jibbatlja x-xettiċiżmu ta’ ħaddieħor sabiex illum aħna membri. Jista’ jagħżel lil min għandu track record ċar ta’ ħidma favur il-poplu, favur il-ġustizzja, favur is-sewwa, favur il-vulnerabbli, favur il-valuri Ewropej tagħna u favur il-liberta’.

Importanza fuq livell lokali

Hemm mbgħad is-sejħa lokali. Il-Kunsilli Lokali huma għal darb’ oħra materja fejn id-differenza storika hija ċara. Partit Laburista li qatt ma emmen fil-Kunsilli Lokali u saħansitra issa fl-aħħar mossa qered il-Kunsilli Amministrattivi jew Partit Nazzjonalista li dejjem emmen fil-Kunsilli Lokali u dejjem għamel min kollox biex isaħħaħ ir-rwol tal-Kunsilli Lokali.

Il-gvern Laburista tul l-aħħar żmien kompla dejjem inaqqar ir-rwol u l-għodda tal-Kunsilli Lokali. Għalhekk il-vot tal-25 ta’ Mejju huwa opportunita’ tajba sabiex ikun hemm messaġġ ċar li l-poplu jemmen fis-sussidjarjeta’, jemmen fil-potenzjal tal-Kunsilli Lokali, jrid li l-Kunsilli Lokali jkollhom l-għodda meħtieġa u jrid li l-Kunsilli Lokali jkollhom rwol ċar u governattiv fil-lokalita’.

Il-Partit Nazzjonalista għandu team ta’ kandidati determinati li jagħmlu differenza fil-ħajja tar-resident. Kemm dawk il-kandidati f’lokalitajiet fejn tradizzjonalment il-Partit Nazzjonalista jkun f’minoranza kif ukoll min bħali huwa kandidat f’lokalita’ bħal Ħal Balzan fejn tradizzjonalment il-Partit Nazzjonalista jgawdi maġġoranza u fejn allura bir-raġun il-poplu jistenna’ riżultati konkreti u ħidma bla waqfien.

Triq iebsa

Naturalment irridu nkunu realistiċi. Il-Partit Laburista bħalissa għandu bosta vantaġġi politiċi; finanzjarjament għandu sodda mifruxa faċli, għandu power of incumbancy assoluta u għandu vantaġġ enormi fuq livell ta’ media bi stazzjon tiegħu u ieħor nazzjonali li huwa kollox għajr imparzjali. Il-Partit Nazzjonalista għaddej min żmien ta’ sfida fejn il-ħidma ma’ tonqosx imma fejn sabiex wieħed jieħu l-frott tal-ħidma għadu forsi kemm xejn prematur. Għalhekk realistikament huwa ċar li din l-elezzjoni ħa tkun iebsa għal Partit Nazzjonalista. Madankollu dan kollu għandu jsaħħaħ id-determinazzjoni tagħna; determinazzjoni li naħdmu bla waqfien, determinazzjoni li naħdmu b’enerġija u entużjażmu, determinazzjoni li nagħmlu differenza, determinazzjoni li niksbu riżultati għal pajjiżna; ħidma id f’id, spalla ma’ spalla Flimkien Għal Pajjiżna!

Il-Politika tal-Gaffa

Riċenti kont qiegħed ndur f’triq ġo Ħal Balzan fejn kont qiegħed nagħmel xi house visits. Laqtitni xena ta’ plot ta’ dar li kien ġiet mwaqqa fl-aħħar jiem. Mid-dar ma’ kien fadal xejn għajr ħofra kbira fl-art li kienet timmarka fejn xi darba kien hemm din id-dar Balzanija. Kien fadal iżda l-ġnien tad-dar li kien għadu intatt; ġnien tradizzjonali ta’ dar tradizzjonali Maltija. Ġnien mimli u miżgħud bis-siġar tal-larinġ; siġra ferm assoċjata mal-lokalita’ ta’ Ħal Balzan u l-madwar. Mid-dehra ta’ l-affarijiet kien bħal donnu ġnien li jinstab mhedded mill-potenzjal tas-saħħa tal-gaffa.

Ix-xena kienet waħda ta’ ħasra mhux biss minħabba dak il-ġnien mill-isbaħ b’mod partikolari imma minħabba li kienet xena sintomatika ta’ dak li qiegħed jiġri madwar Malta u Għawdex. Fil-każ ta’ Ħal Balzan id-dar tradizzjonali Maltija, b’naqra ta’ ġnien u xi siġra taċ-ċitru hija element li ssawwar it-tradizzjoni ta’ dan il-villaġġ mill-isbaħ fiċ-ċentru ta’ Malta. Identita’ li mat-trapass taż-żmien bħal donnu qed tisparixxi għal kollox.

Naturalment wieħed irid ikun realistiku; wieħed m’għandux jaspira jew jistenna li x’mkien ser jinżamm presepju sempliċiment f’ġieħ in-nostalġija. L-iżvilupp u l-progress huma realta’ tal-ħajja u wieħed irid jaċetta li huma neċċessita’ fuq livell nazzjonali u soċjali. Pero’ hemm differenza bejn li wieħed jabraċċa l-progress u l-iżvilupp u li wieħed jibqa’ għaddej bil-gaffa u bil-bulldozer minn fuq l-identita’ li sawwar villaġġi pittoreski bħal Ħal Balzan.

Pajjiżna jeħtieġ li jkollu ċentri kummerċjali; pajjiżna jeħtieġ li jkollu uffiċini moderni b’infrastruttura state of the art; pajjiżna jeħtieġ li jkollu għażla ta’ akkomodazzjoni ta’ daqsijiet differenti li tilqa’ għal firxa wiesgħa ta’ nies li llum tikkostitwixxi l-popolazzjoni ta’ dawn il-gzejjer. Ma’ jfissirx iżda li għandna nagħmlu lil pajjiżna ħaġa waħda minn tarf sa tarf. Ma’ jfissirx li pajjiżna jrid ikun ħaġa waħda, binja waħda, mild-Delimara sal-Mellieħa.

Jeħtieġ li s-sbuħija tal-karatteristiċi uniċi ta’ kull lokal jiġu wkoll priżervati. Dan l-argument ma’ jgħoddx biss għal Ħal Balzan imma għal kważi kull lokalita’. Nagħżel li nitkellem dwar Ħal Balzan għaliex naturalment llum il-ġurnata din il-lokalita’ hija waħda ferm għal qalbi u marbuta’ ma’ l-identita’ tiegħi u allura t-telf tal-karatteristiċi uniċi ta’ din il-lokalita’ jtuni ġewwa b’mod mill-aktar partikolari. Minix ngħid li għandu jkollna xi prespju; il-prespji nħalluhom għal Milied; imma għandu jkun sens ta’ pjannar li jilħaq sens ta’ bilanċ bejn l-iżvilupp li huwa assolutament meħtieġ u l-priżervazzjoni tal-identita’ unika.

L-Għid it-Tajjeb

Fi tmiem din il-ġimgħa niċċelebraw l-Għid u l-Kbir filwaqt li għada f’bosta bliet u rħula Maltin issir il-purċissjoni tal-Ġimgħa l-Kbira. Tajjeb li nieħdu l-okkażjoni ta’ dawn iż-żminijiet sabiex lkoll nsibu mument ta’ kwiet u riflessjoni. Forsi li nsibu tali mument tkun l-isbaħ mod kif niċċelebraw dawn il-festi tant għeżież għalina l-Nsara. Nawgura lil kullħadd Għid mill-aqwa mimli ferħ, paċi u mħabba. 

Il-Potenzjal tal-Kunsilli Lokali

Il-Kunsilli Lokali ser jibqgħu dejjem marbuta mal-viżjoni ta’ gvern Nazzjonalista mmexxi mill-Prim Ministru Eddie Fenech Adami. Kien taħt it-tmexxija ta’ Eddie Fenech Adami li pajjiżna ra pass kurraġġuż ħafna jseħħ f’termini ta’ governanza. Minn pajjiż li fis-snin sebgħin u tmenin kien gvernat b’sistema assolutament ċentralizzata fejn kull deċiżjoni riedet toħroġ mill-kuruttur ta’ xi ministeru fil-belt Valletta sirna pajjiż fejn numru ta’ deċiżjonijiet importanti bdew jittieħdu fil-lokal minn nies ta’ l-istess lokal.

Il-gvern tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi kompla jibni fuq din il-viżjoni u kompla jsaħħaħ ir-rwol tal-Kunsilli Lokali. Biżżejed wieħed isemmi, fost oħrajn, il-ħidma ta’ Chris Said meta kien responsabbli mill-Kunsilli Lokali; ħidma li rat il-Kunsilli Lokali jieħdu x-xejra ta’ gvern lokali.

L-istorja tal-Partit Laburista mhijiex daqshekk ward u żahar dwar il-Kunsilli Lokali. Beda kontra l-Kunsilli Lokali, eventwalment aċċetahom għax ħass li ma kellux għażla u llum li jinstab fit-tmexxija tal-pajjiż filwaqt li bil-fomm jgħid li hu favur il-potenzjal tal-Kunsilli Lokali jaġixxi b’mod li juri l-oppost b’mossa wara l-oħra li tnaqqar il-poter tal-Kunsilli Lokali u saħansitra b’mossa li teqred għal kollox il-kunċett tal-Kunsilli Amministrattivi magħrufa aħjar bħala l-hamlets.

Jekk wieħed iħares lejn l-istorja tal-Kunsilli Lokali jara li in ġenerali l-Kunsilli Lokali għamlu differenza għal aħjar. Is-suċċess tal-Kunsilli Lokali mhuwiex mertu ta’ maġġoranza esklusiva ta’ xi partit wieħed. Hemm stejjer ta’ suċċess fuq iż-żewġ naħat ta’ l-ispettru politiku.

Dan kollu naturalment ikompli jagħmilha aktar importanti li bħala partit politiku l-Partit Nazzjonalista jirreżisti kull mossa tal-Partit Laburista li effettivament tnaqqar mill-eżistenza tal-Kunsilli Lokali.

Fejn nkiseb suċċess notevoli dejjem spikkat sens ta’ enerġija, ħeġġa u impenn fi ħdan dak il-Kunsill. Enerġija sabiex wieħed jagħmel differenza, ħeġġa sabiex wieħed juża l-mezzi kollha possibli sabiex issir differenza fil-ħajja tar-resident u impenn sabiex wieħed iservi bl-aħjar mod possibli l-lokal u mhux xi interess partiġġjan jew personali.

Huwa dan is-sens li permezz ta’ enerġija, ħeġġa u impenn tista’ tagħmel differenza li wassalni sabiex naċċetta l-istedina tal-Partit Nazzjonalista sabiex nikkontesta l-Kunsill Lokali ta’ Ħal Balzan. Għalkemm Ħal Balzan mhux min dejjem kien id-dar tiegħi, llum dan il-villaġġ sar wieħed ferm għal qalbi. Villaġġ li permezz ta’ l-enerġija, ħeġġa u impenn tiegħi nixtieq nara jkompli jimxi l-quddiem.

Zgur li kull Balzani jemmen fil-potenzjal li għandu Ħal Balzan. Zgur li kull Balzani jemmen li Ħal Balzan jixraqlu l-aqwa impenn minn dawk kollha li jkunu fil-Kunsill Lokali. L-impenn tiegħi huwa li jekk il-Balzanin jgħatuni dan il-mandat jien nwettaq dak il-mandat bl-aktar mod effettiv possibli. M’għandi ebda dubju li sħabi l-kandidati l-oħra tal-Partit Nazzjonalista huma ugwalment kommessi għall-istess għan.

Naturalment bħal kull lokalita’ oħra Ħal Balzan għandu l-isfidi u diffikultajiet partikolari tiegħu. Uħud minn dawn l-isfidi u diffikultajiet huma tali li jirrikjedu ħidma ma’ Kunsilli Lokali oħra jew mal-gvern ċentrali. M’għandi ebda dubju li fil-kandidati tal-Partit Nazzjonalista l-Balzanin għandhom team li ser ikun lest jaħdem b’enerġija, b’sens ta’ oġġettivita’ imma b’determinazzjoni sħiħa li jiġi mħares l-interess ta’ Ħal Balzan.

Ngħalaq billi nrodd ħajr lil dawk kollha li fl-aħħar jiem laqgħuni fid-dar tagħhom waqt il-house visits. Bħal dejjem il-house visits qegħdin iservu bħala fond mill-aqwa sabiex wieħed jitgħallem u jkun in touch mal-poplu. 

L-identita’ ta’ villaġġ Malti

L-identita’ ta’ kull pajjiż fid-dinja tkun msawra minn bosta aspetti. Bla dubju ta’ xejn Malta mhijiex eċċezjoni f’dan is-sens. L-identita’ Maltija hija msawra minn tiżwiqa ta’ influwenzi kulturali, politiċi u lingwistiċi. L-identita’ Maltija iżda hija wkoll mżewqa mis-sbuħija ta’ dawn il-gzejjer. Dak li Malta m’għandiex f’riżorsi naturali, għandha fi sbuħija kemm naturali iżda wkoll f’termini ta’ wirt storiku li jixhed l-istorja tant kulurita ta’ Malta.

Huma bosta dawk il-villaġġi madwar Malta u Għawdex li fihom identita’ partikolari li tkompli tgħati tiżwiqa mill-isbaħ lill-identita’ Maltija. Hemm oħrajn li sfortunatament minħabba nuqqas ta’ pjannar matul iż-żmien spiċċaw sabiex tilfu l-identita’ prattikament għal kollox. Wieħed mill-villaġġi li fih għadna nsibu l-identita’ ħajja huwa l-villaġġ ta’ Ħal Balzan.

Dan ir-raħal żgħir fiċ-ċentru ta’ Malta jifforma parti minn dawk li popolarment jissejħu t-three villages jiġifieri Ħal Balzan, Ħal Lija u Ħ’Attard. L-identita’ ta’ dawn it-tlett villaġġi hija tradizzjonalment dik ta’ raħal tipiku Malti karaterizzat minn binjiet b’dehra tradizzjonalment Maltija, b’atmosfera serena u bl-ilwien li taf toffri n-natura permezz tas-siġar taċ-ċitru, l-ġonna u s-sbuħija tal-pjanti.

Forsi fis-sena 2019 dan kollu jista’ jinstema kemm xejn maqtugħ mir-realta’. Forsi fis-sena 2019 jaf ikun hawn min jargumenta li tali xenarju mhux realistiku għaliex id-dinja mxiet il-quddiem u jeħtieġ li nimxu maż-żmien. Li wieħed jargumenta li għandu jkollna żoni f’Malta li huma presepju fejn bħal donnu l-iżvilupp ma’ jasal qatt huwa mhux biss argument fjakk imma saħansitra perikoluż. L-iżvilupp u l-progress ma’ jżommhom ħadd u l’anqas għandu xi ħadd jagħmel attentat li jżommhom.

Imma jeħtieġ l-għaqal u l-ippjanar; jeħtieġ viżjoni fit-tul, bilanċ ċar bejn il-ħtieġa ta’ żvilupp u l-preservazzjoni ta’ l-identita’ tradizzjonali. La huwa realistiku li ma’ jkun hemm ebda xorta ta’ żvilupp imma l’anqas ma huwa għaqli li nibqaw neqirdu kollox bil-gaffa mingħajr ebda rispett lejn il-valur ta’ l-identita’ li wieħed jsib f’rħula bħal dawn.

Fil-każ ta’ Ħal Balzan l-aqwa potenzjal tiegħu jista’ joħroġ biss jekk bi pjan għaqli jintlaħaq bilanċ ċar bejn il-ħtiġijiet kummerċjali f’Ħal Balzan fejn huwa ċar li jeħtieġ żvilupp sostennibli u fl-istess waqt preservazzjoni ċara ta’ dawk il-karaterisstiċi li jagħmlu lil dan ir-raħal wieħed mill-isbaħ fil-gzejjer Maltin.

M’hemmx bżonn nsemmi ismijiet; kullħadd jaf kif f’Malta għandna rħula li xi darba kellhom l-identita’ mill-isbaħ ta’ djar b’arkitetura tipikament Ingliża liema identita’ kienet unika fil-pajjiż u llum l-istess rħula spiċċaw ġabra waħda ta’ kaxxi tal-concrete mingħajr ebda sens ta’ preservazzjoni ta’ l-identita’.

Nerġa ntenni, l-argument hawn mhuwiex favur li ndawwru x’mkien fi presepju. L-argument hawn huwa pjannar fit-tul sabiex ikun hemm bilanċ li jagħmel sens għal kullħadd li jkun tajjeb kemm għall-iżvilupp tal-pajjiż kif ukoll għal preservazzzjoni ta’ l-identita’.

Sfortuntament il-gvern fi żminijiet riċenti qiegħed bħal donnu dejjem jgħati inqas widen lit-tħassib tar-residenti u tal-Kunsilli Lokali dwar l-iżvilupp mingħajr pjan u direzzjoni li qiegħed jaħkem lil pajjiżna. Dan kollu jitfa’ d-dmir fuq kull wieħed u waħda minnha li joffri l-kontribut tiegħu sabiex din il-politika li qegħda tagħmel ħsara irreparabbli lil pajjiżna tiġi koreġuta llum qabel għada. Din mhix xi kwistjoni ta’ Nazzjonalisti kontra Laburisti jew xi kruċjata kontra l-progress. Din hija biss sejħa sabiex f’pajjiżna l-affarijiet isiru bi pjan fit-tul.

Jeħtieġ li nxammru l-kmiem u naħdmu qatiegħ sabiex villaġġi mill-isbaħ bħal Ħal Balzan, Ħal Lija u tant u tant oħrajn madwar Malta u Għawdex fejn l-identita’ tal-villaġġ Malti għadha ħajja u vibranti ma’ jispiċċawx vittma tan-nuqqas ta’ pjannar. Jeħtieġ li nxammru sabiex dawn il-villaġġi tant pittoreski jibqaw jidgawdew mill-ġenerazzjonijiet li ġejjin u mhux ikunu biss xi kartolina li naraw fil-gazzetta meta nġibu ritratti antiki. Is-siġar taċ-ċitru, l-ġonna, l-pjazza, l-gallarija Maltija, l-bieb tradizzjonali Malti jeħtieġ li ma jkunux biss postcards imma realta’ li tibqa sawwar l-identita’ viżiva ta’ dawn il-gzejjer.